Quy định pháp luật về tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi

Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi quy định tại Điều 142 Bộ luật hình sự 2015 ( sửa đổi, bổ sung năm 2017). Tương ứng với Điều 112. Tội hiếp dâm trẻ em BLHS 1999.

“Điều 124. Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi

1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

a) Dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trái với ý muốn của họ;

b) Giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:

a) Có tính chất loạn luân;

b) Làm nạn nhân có thai;

c) Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;

d) Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh;

đ) Phạm tội 02 lần trở lên;

e) Đối với 02 người trở lên;

g) Tái phạm nguy hiểm.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình:

a) Có tổ chức;

b) Nhiều người hiếp một người;

c) Đối với người dưới 10 tuổi;

d) Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;

đ) Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội;

e) Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.”

4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”

Hiếp dâm người dưới 16 tuổi là gì?

Hiếp dâm người dưới 16 tuổi được hiểu là hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi.

Các yếu tố cấu thành Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi

Các yếu tố cấu thành tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi cũng giống như những tội phạm hình sự khác bao gồm mặt khách quan, khách thể, mặt chủ quan, và chủ thể. Cụ thể:

Mặt khách quan

Mặt khách quan của tội này có các dấu hiệu sau đây:

- Có hành vi dùng vũ lực được hiểu là dùng sức mạnh vật chất như trói, gây thương tích, vật ngã, xé quần áo, bóp cổ, khóa chân tay,…nhằm đè bẹp sự kháng cự của người dưới 16 tuổi người bị hại để giao cấu với nạn nhân đó.
- Có hành vi đe dọa dùng vũ lực như đe dọa gây thương tích, đe dọa giết người thân của nạn nhân, đe dọa trả thù, đốt nhà hoặc sẽ giết nạn nhân,…nhằm uy hiếp tinh thần làm cho nạn nhân khiếp sợ, bị tê liệt ý chí phản kháng. Cũng có thể người phạm tội lợi dụng vào tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân để hiếp dâm ( như người bị hại đang bị mê man, bất tỉnh, bị ngất xỉu vì bệnh lý, tật động kinh…
- Có hành vi dùng thủ đoạn khác để giao cấu với người dưới 16 tuổi
- Có hành vi quan hệ tình dục khác

Cần lưu ý:

Giao cấu trái ý muốn của người bị hại dưới 16 tuổi được hiểu là không có sự đồng ý giao cấu của người dưới 16 tuổi. 

Để xác định việc có hay không có sự đồng ý cho giao cấu của trẻ em phải xem xét các yếu tố sau:
- Bạo lực hoặc hành vi khác mà người phạm tội sử dụng để thực hiện hiếp dâm có đạt đến mức độ làm tê liệt ý chí phản kháng của nạn nhân hay không?
- Thái độ phản kháng trước, trong và sau khi bị hiếp dâm như có biểu hiện chửi mắng, kêu khóc, gào thét vật lộn, cấu xé, đánh lại…được hiểu như thế nào?
- Hiện trường người phạm tội thực hiện hành vi hiếp dâm có yếu tố bình thường hay không?
- Mọi trường hợp giao cấu với người dưới 13 tuổi (có dùng vũ lực, thủ đoạn khác hay không, trái ý muốn hay được sự đồng ý của nạn nhân) đều là tội phạm hiếp dâm người dưới 16 tuổi.

Trong trường hợp người phạm tội không thể tiếp tục thực hiện hành vi phạm tội mà phải từ bỏ việc phạm tội như bị chống trả quyết liệt, có nguy cơ bị phát hiện,...thì vẫn bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi ( thuộc trường hợp phạm tội chưa đạt).

Trong trường hợp người phạm tội tự ý nửa chừng chấm dứt hành vi phạm tội hiếp dâm thì người phạm tội chỉ phải chịu trách nhiệm về những hành vi thực tế đã gây ra ( như làm nhục người khác, cố ý gây thương tích,…)

Đối với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi nếu việc giao cấu mà có sự thỏa thuận của người đó thì phải chịu trách nhiệm về tội giao cấu với người dưới 16 tuổi.

Khách thể

Hành vi phạm tội đã xâm phạm đến quyền được bảo vệ thân thể, nhân phẩm, danh dự của người dưới 16 tuổi

Hành vi hiếp dâm xâm phạm đến sức khỏe, tính mạng của nạn nhân là người dưới 16 tuổi, làm ảnh hưởng xấu đến sự phát triển bình thường về tâm, sinh lý của người dưới 16 tuổi.

Mặt chủ quan

Người phạm tội thực hiện tội phạm này với lỗi cố ý.

Chủ thể

Chủ thể của tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi là bất kỳ người nào có năng lực trách nhiệm hình sự có thể là nam nhưng cũng có thể là nữ. Thông thường người phạm tội là nam, tuy nhiên phụ nữ cũng có thể đồng phạm hiếp dâm với vai trò tổ chức, giúp sức hoặc xúi giục.

Về hình phạt

Mức hình phạt của tội phạm này được chia thành 03 khung, cụ thể như sau:

a) Khung một (khoản 1)

Có mức phạt tù từ 07 năm đến 15 năm.

b)  Khung hai (khoản 2)

Có mức phạt tù từ 12 năm đến 20 năm.

c) Khung ba (khoản 3)

Có mức phạt tù từ 20 năm tù chung thân hoặc tử hình.

Hình phạt bổ sung

Ngoài việc bị áp dụng một trong các hình phạt chính, điều trên tùy từng trường hợp cụ thể mà người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Lưu ý: Bài viết này do các Luật sư thành viên CÔNG TY LUẬT TNHH DƯƠNG HẢI ĐĂNG thực hiện chỉ mang tính chất tham khảo và không nhằm mục đích thương mại. Các điều luật trong bài viết có hiệu lực thời điểm hiện tại(thực hiện bài viết) và có thể được sửa đổi/bổ sung.